Μάθημα


Εργαστηριακό Μάθημα  Φωτογραφίας


Για τις ανάγκες του  Εργαστηριακού Μαθήματος της Φωτογραφίας του 1ου ΕΠΑΛ-ΣΕΚ Κέρκυρας, κρίθηκε αναγκαία η δημιουργία αυτής της απλής ιστοσελίδας στο διαδίκτυο. Εδώ θα αναρτώνται ανακοινώσεις, ασκήσεις, προβολές – διαλέξεις, φωτογραφίες  άλλων καλλιτεχνών, φωτογραφίες σπουδαστών-μαθητών, καθώς και άλλα πολλά που έχουν σχέση με τη φωτογραφία αλλά και τα εικαστικά γενικότερα.
Ο  εκπαιδευτικός   Σπύρος Κολυβάς  έχει την πλήρη εποπτεία της ιστοσελίδας.


Σκοπός του μαθήματος είναι η άσκηση, η εμπειρία και η κατανόηση της φωτογραφίας ως μέσο δημιουργίας αλλά και η αξιοποίηση της στις Εφαρμοσμένες Τέχνες.












ΦΙΛΜ




Το φιλμ ή ταινία είναι ένα υλικό που χρησιμοποιείται από φωτογραφικές και κινηματογραφικές μηχανές για να καταγράψει κινούμενες ή ακίνητες εικόνες, αλλά και έγγραφα ηλεκτρονικής μορφής ή χειρόγραφα. Θεωρείται μια σημαντική φόρμα καταγραφής υλικού. Σε πολλές βιβλιοθήκες και μουσεία το φιλμ χρησιμεύει ως αποθηκευτικός χώρος αρχειακού υλικού, ιδιαίτερα με τη μορφή του μικροφίλμ.




Καθοριστικής σημασίας παράγοντας για την εφεύρεση της φωτογραφίας υπήρξε η παρατήρηση ότι ορισμένες χημικές ενώσεις αργύρου μαυρίζουν, όταν εκτίθενται στο φως (φωτοχημική μετατροπή των επιστρώσεων αργύρου). Στη συνέχεια, και για πολλά χρόνια, παρέμεινε σοβαρό πρόβλημα η βάση πάνω στην οποία θα μπορούσε να τοποθετηθεί η φωτοευαίσθητη επίστρωση υγρή πλάκα, ξερή πλάκα, κολλόδιο και αργότερα ζελατίνα ήταν οι διαδοχικές λύσεις στο πρόβλημα αυτό. Με σοβαρές αλλαγές και βελτιώσεις η λύση της ζελατίνας κυριαρχεί και στις μέρες μας, και η κατασκευή των φιλμ στηρίζεται πάντοτε στην ίδια αρχή: οι ενώσεις του αργύρου προσβάλλονται και σκουραίνουν ανάλογα με την ποσότητα φωτός που δέχονται.Ανάλογα με τη φωτογραφική μηχανή για την οποία προορίζονται, τα φιλμ προσφέρονται σε διαφορετικές συσκευασίες. Οι πλέον συνηθισμένες είναι οι εξής: φιλμ 110, φιλμ 135 (24x36mm), φιλμ σε ρολό 120 ή 220 (για μηχανές μεσαίου φόρμα) και φιλμ σε φύλλα 10×12,5εκ. και σπανιότερα, 13×18εκ. ή 20×25εκ. (για μηχανές στούντιο)













Αρχείο:Kleinbildfilm 01 KMJ.jpg





Τα φιλμ διακρίνονται επίσης σε διάφορα μεγέθη (σύμφωνα με το πλάτος τους: 16mm, 35mm, 70mm, 8mm και Μικροφίλμ. Για την επιλογή μεγέθους ρόλο παίζουν οι απαιτήσεις για την κατασκευή ενός υλικού σε φιλμ (δηλαδή εάν έχει ηχητική μπάντα, έγχρωμη εικόνα, κίνηση στην εικόνα). Τα 8-16mm χρησιμοποιούνται συνήθως σε κινηματογραφικές μηχανές ενώ τα 35mm και μεγαλύτερα φορμά στις φωτογραφικές.





Αρχείο:135 film perforations.jpg
Διαστάσεις αποτυπωμένης εικόνας στην εμουλσιόν ενός έγχρωμου 135 φίλμ 35mm








Αρχείο:Negativ-2.jpg

Παράδειγμα εμφανισμένου ασπρόμαυρου αρνητικού 135 φιλμ 35mm: οι τόνοι είναι αντεστραμμένοι. Το λευκό είναι μαύρο και το μαύρο λευκό 





Αρχείο:110-film-negative.jpg
Παράδειγμα εμφανισμένου έγχρωμου αρνητικού 110 φιλμ 111 x 16mm για pocket camera


Μια ακόμα διάκριση έχει να κάνει με το είδωλο που σχηματίζεται στο φιλμ κατά την εμφάνιση. Στο θετικό φιλμ εμφανίζεται ένα θετικό είδωλο, δηλαδή με τα χρώματα που υπάρχουν και στην πραγματικότητα, ενώ στο αρνητικό φιλμ τα χρώματα εμφανίζονται αντεστραμμένα (π.χ. το άσπρο μαύρο, το πράσινο κόκκινο). Το αρνητικό φιλμ χρησιμοποιείται κυρίως για εκτύπωση φωτογραφιών σε χαρτί, ενώ το θετικό για την παραγωγή σλάιντς  και διαφανειών.

                                                                                 








Kodachrome - The mounts 1939 - 2009



Δομη και λειτουργια του φιλμ

Αν κάνουμε μια τομή στο φιλμ και το εξετάσουμε στο μικροσκόπιο, θα παρατηρήσουμε τα εξής βασικά τμήματα:
1. Λεπτή προστατευτική επιφάνεια2. Φωτοευαίσθητη επιφάνεια (emulsion)3. Κολλητική ουσία4. Βάση του φιλμ (το παχύτερο στρώμα)5. Κολλητική ουσία6. Αντιθαμβωτικό στρώμα. (αντιαλώ)
Το συνολικό πάχος του φιλμ δεν ξεπερνά τα 130 χιλιοστά του χιλιοστού




film-3







Ας εξετάσουμε τώρα το πιο σημαντικό μέρος ενός φιλμ, τη φωτοευαίσθητη επιφάνεια (γαλάκτωμα ή εμουλσιόν). Αυτή αποτελείται από δύο συστατικά:…..
1.Από κρυστάλλους ενώσεων του αργύρου ευαίσθητους στο φως (αλογονίδια του αργύρου: χλωριούχος άργυρος, βρομιούχος άργυρος, ιωδιούχος άργυρος). Αυτοί οι κρύσταλλοι (κόκκοι) είναι ο φωτο-ευαίσθητος παράγοντας του φιλμ, και ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ανάλογα με τον τύπο του φιλμ υπάρχουν περίπου 20.000 – 3.000.000 κόκκοι σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό της φωτοευαίσθητης επιφάνειας.


2.Από ζελατίνα, που είναι το υλικό το οποίο συγκρατεί τους κρυστάλλους του αργύρου και κατασκευάζεται, συνήθως, από οστά και από τρίχες ζώων (οργανική ουσία). Ας δούμε τι ακριβώς συμβαίνει, όταν το φως, περνώντας μέσα από το διάφραγμα του φακού και από το κλείστρο, προσβάλλει τη φωτοευαίσθητη επιφάνεια του φιλμ: επιδρά πάνω στους κρυστάλλους και μετατρέπει τη σύνθεση τους, δημιουργώντας, έτσι, ένα αόρατο είδωλο, τη γνωστή ως “λανθάνουσα εικόνα”. Αυτή δεν είναι ορατή ούτε στο μικροσκόπιο για να γίνει αντιληπτή πρέπει το φιλμ να έρθει σε επαφή με ορισμένα χημικά (υγρό εμφάνισης).Τα λευκά σημεία ενός θέματος ανακλούν πολύ φως, το οποίο επιδρά στους κρυστάλλους αργύρου και τους μαυρίζει. Αντίθετα, τα μαύρα σημεία του θέματος ανακλούν λίγο φως, που επιδρά, αλλά μαυρίζει λιγότερο ή και καθόλου τους κρυστάλλους. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στο εμφανισμένο ασπρόμαυρο αρνητικό τα πολύ φωτεινά σημεία του θέματος αποτυπώνονται ως μαύρα, (μεγάλη συγκέντρωση μεταλλικού αργύρου) τα πολύ σκοτεινά ως διάφανα, (πολύ μικρή συγκέντρωση μεταλλικού αργύρου) και τα ενδιάμεσης φωτεινότητας σημεία ως τόνοι του γκρίζου. Γι’ αυτό ακριβώς χρησιμοποιούμε τον όρο “αρνητικό φιλμ”: βλέπουμε αρνητικά – αντίστροφα – τους τόνους απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα.




Ευαισθησία

Η ευαισθησία ενός φιλμ είναι ένα μέτρο σύγκρισης για την ποσότητα του φωτός που χρειάζεται ένα φιλμ προκειμένου να δώσει ένα ευκρινές είδωλο. Η ευαισθησία των φιλμ σήμερα μετριέται με το σύστημα ISO, ενώ παλιότερα συστήματα ήταν τα ASA, DIN και άλλα. Μεγαλύτερος "αριθμός ISO" σημαίνει μεγαλύτερη ευαισθησία. Για παράδειγμα, ένα φιλμ ISO 400 μπορεί με διπλάσια ταχύτητα φωτοφράκτη (δηλαδή με τη μισή ποσότητα φωτός) να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα με ένα φιλμ ISO 200. Για το λόγο αυτό, τα φιλμ με μεγάλο ISO λέγονται "γρήγορα", ενώ αυτά με μικρό "αργά". Λόγω της κατασκευής των φιλμς, η διαφορά σε ISO σημαίνει και διαφορά στην ποιότητα της εικόνας - τα φιλμς με μεγαλύτερο ISO συνήθως έχουν μεγαλύτερο κόκκο στην εμφάνιση.
Τα συνηθισμένα φιλμ του εμπορίου έχουν ταχύτητες 64-1200 περίπου. Η μέτρηση της ευαισθησίας κατά ISO έχει κληρονομηθεί και από τις ψηφιακές μηχανές, χωρίς ωστόσο να υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία.



Κόκκος- Αναλυτική ικανότητα- Αντίθεση





Το βασικότερο μειονέκτημα ενός ευαίσθητου φιλμ είναι ότι από την κατασκευή του έχει μεγαλύτερο μέγεθος κρυστάλλων, το οποίο μειονέκτημα, μάλιστα, αυξάνεται όσο μεγαλώνει και η ευαισθησία του. Αυτό δημιουργεί στην τελική φωτογραφία έντονους κόκκους, στοιχείο συνήθως ενοχλητικό, γιατί η παρουσία τους μειώνει την ευκρίνεια της εικόνας και μας εμποδίζει να έχουμε μεγάλες μεγεθύνσεις ικανοποιητικής ποιότητας. Η υπερβολική παρουσία κόκκου μπορεί, βέβαια, να μετατραπεί στα χέρια του έμπειρου φωτογράφου σε εκφραστικό εργαλείο και να τονιστεί, μάλιστα, ακόμα περισσότερο με κατάλληλη εμφάνιση του φιλμ, μεγάλη μεγέθυνση κτλ. Αντίστοιχα, όσο μειώνεται η ευαισθησία του φιλμ τόσο μειώνεται το μέγεθος του κόκκου, άρα αυξάνεται η ευκρίνεια της εικόνας.

Γι’ αυτόν, ακριβώς, το λόγο, τα ευαίσθητα φιλμ χαρακτηρίζονται ως “χονδρόκοκκα”, ενώ τα χαμηλής ευαισθησίας ως “λεπτόκοκκα”.Ένα γρήγορο (ευαίσθητο) φιλμ, εκτός από αυξημένο κόκκο, έχει και μειωμένη αναλυτική ικανότητα (ευκρίνεια). Περιγράφει, δηλαδή, με λιγότερη ακρίβεια (οξύτητα) το περίγραμμα του αντικειμένου, σε αντίθεση με ένα μεσαίο και, ακόμη περισσότερο, με ένα αργό φιλμ.Όταν μιλάμε για αντίθεση (κοντράστ), εννοούμε την ποσότητα των γκρίζων τόνων που υπάρχουν ανάμεσα στο πιο σκοτεινό και στο πιο φωτεινό σημείο της φωτογραφίας ή του φιλμ. Έτσι, μεγάλος αριθμός γκρίζων τόνων σημαίνει χαμηλό ή (μικρό) κοντράστ, ενώ μικρός αριθμός γκρίζων τόνων υψηλό ή (μεγάλο) κοντράστ. Τα γρήγορα φιλμ έχουν χαμηλό κοντράστ, τα αργά υψηλό. Το μεγάλο ή το μικρό κοντράστ σε μια φωτογραφία είναι θέμα επιλογής του φωτογράφου.

Διατήρηση των φιλμ
 Τα φιλμ πρέπει να διατηρούνται σε χαμηλή υγρασία και θερμοκρασία. Καλύτερα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία (ψυγείο) αρκεί να βρεθεί τρόπος να προστατεύονται από την υγρασία. Τα επαγγελματικά φιλμ απαραιτήτως στο ψυγείο. Πρέπει επίσης να αποφεύγεται η έκθεσή τους στις ακτίνες Χ των αεροδρομίων. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τα πιο ευαίσθητα, ενώ οι πολλαπλές εκθέσεις τού ίδιου φιλμ στις ακτίνες είναι προσθετικές.
 



ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποιά είναι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των ΄΄αργών΄΄ και των ''γρήγορων '' φίλμ?

2. Γιατί στη διαφημιστική φωτογραφία χρησιμοιύνται, συνήθως, ''αργά'' φίλμ?

3.Αν έπρεπε να επιλέξετε ένα μόνο τύπο φίλμ για ένα αθλητικό ρεπορτάζ , ποιό θα διαλέγατε και γιατί?







ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ







Οι διαστάσεις του σκοτεινού θαλάμου προσδιορίζονται από τις ανάγκες μας. Άλλες ανάγκες έχει ένας φωτογράφος που ασχολείται με τις γραφικές τέχνες και άλλες ένας που τυπώνει φωτογραφίες για ταυτότητες. Τα δύο παραδείγματα δείχνουν τη διαφορά του μεγέθους: στην πρώτη περίπτωση ο σκοτεινός θάλαμος είναι, συνήθως, αρκετά μεγάλος, ενώ στη δεύτερη είναι μικρός.
Η προετοιμασία των χημικών και οι εμφανίσεις των ασπρόμαυρων αρνητικών φιλμ πραγματοποιούνται μέσα στον ίδιο χώρο που γίνεται και η εκτύπωση της φωτογραφίας, αλλά σε ξεχωριστό τμήμα του.

Ο σκοτεινός θάλαμος πρέπει να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

Να είναι φωτοστεγανός (απολύτως σκοτεινός ). Για να το ελέγξουμε κλείνουμε το διακόπτη και περιμένουμε για λίγα λεπτά ώσπου το μάτι μας να εξοικειωθεί με το σκοτάδι. Αν περνάει από κάπου έστω και λίγο φως , πρέπει να φροντίσουμε να σφραγίσουμε το σημείο με μαύρα χαρτόνια ή με πανιά. Για να είμαστε περισσότερο σίγουροι , κάνουμε το τεστ του ανεκφώτιστου χαρτιού. Το τοποθετούμε στο κέντρο του θαλάμου για μερικά λεπτά και το εμφανίζουμε. Αν έχει γκριζάρει, σημαίνει ότι ο θάλαμος δεν είναι απολύτως σκοτεινός .








τμήματα σκοτεινού θαλάμου.





Οργάνωση σκοτεινού θαλάμου








Ο χώρος που προορίζεται για σκοτεινός θάλαμος πρέπει να διαμορφωθεί κατάλληλα, έτσι ώστε οι εργασίες που σχετίζονται με υγρά να εκτελούνται σε ένα τμήμα που να είναι μακριά από εκείνο στο οποίο θα εκτελούνται οι εργασίες που απαιτούν στεγνό περιβάλλον. Αυτή η ανάγκη μας υποχρεώνει να μοιράσουμε το χώρο του σκοτεινού θαλάμου σε δύο μέρη: στο υγρό τμήμα και στο στεγνό τμήμα.


ΥΓΡΟ ΤΜΗΜΑ (ειδικός ανοξείδωτος νεροχύτης ) :
Εκεί εκτελούνται οι εργασίες που αφορούν την προετοιμασία και την παρασκευή των φωτογραφικών διαλυμάτων, καθώς και την χημική επεξεργασία των φιλμ και των φωτογραφιών.







ΣΤΕΓΝΟ ΤΜΗΜΑ (σταθερός πάγκος):
Εκεί εκτελούνται οι εργασίες που αφορούν την τοποθέτηση των φιλμ στο δοχείο εμφάνισης και την εκτύπωση των φωτογραφιών.



ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Γιατί είναι αναγκαίος ο διαχωρισμός του σκοτεινού θαλάμου
 σε στεγνό και υγρό τμήμα?

2. Ποιές προυποθέσεις πρέπει να πληροί ο σκοτεινός θάλαμος?


ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ


1.Αμα εχεις την δυνατότητα του νεροχύτη να έχει 2πλή γούρνα ωστε στην μία να αφήνεις το φιλμάκι να ξεπλένεται απο τα χημικά..

2. Να έχεις ένα κομμάτι σπάγκο απο την μια πλευρα του τοίχου έως την άλλη, υπολόγιζε ύψος απο το πάτωμα 1.90μετρα... ωστε να απλώνεις τα φιλμάκια να στεγνώνουν.

3.λάμπες ασφαλείας, ειδηκές για σκοτεινό, βγαίνουν είτε σε κίτρινο, είται σε κόκκινο, αλλα οι κόκκινες είναι πιστεύω πιο καθαρές
4. παροχή ζεστού νερού.
5. θερμόμετρο τοίχου, για να ξέρεις ανα πάσα στιγμή θερμοκρασία δωματίου.


ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΓΡΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ



1. Ενα τάνκ για 2 καρούλια. (δοχείο εμφάνισης φίλμ).






2. Ένα χρονόμετρο με αντίστροφη μέτρηση και ηχητικό σήμα.

3. ένα θερμόμετρο οινοπνεύματος που να χωράει στο τάνκ αμα βγάλεις τον αναδευτήρα. Με το θερμόμετρο ελέγχουμε τη θερμοκρασία των χημικών διαλυμάτων.

4. μανταλάκια για να απλώνουμε τα φίλμ..

5. ανοιχτήρι για καρούλια (ή αυτο για τα γάλατα τα εβαπορέ με την μυτη μπροσά και τσιγκελάκι)

4. oγκoμετρικούς σωλήνες , 3 του ενός lt, και 3 τωn 200ml.

5. μια κανάτα με τιμές επάνω των 2 λιτρων περίπου για να φτιάχνεις νερό.

6.αναδευτήρες (τρείς)

7.λαβίδες πλαστικές ( τρείς)

8.χωνιά.

9. δοχεία για τη φύλαξη των χημικών.

10. αυτοκόλητες ετικέτες για να σημειώνουμε την ημερομηνία παρασκευής των χημικών.

11. γάντια

12. στεγνωτήρια φιλμ και φωτογραφιών.

13.λεκανάκια ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ με ένα κόκκινο για να ξεχωριζεις στο σκοτάδι τον εμφανιστή, το μέγεθος ανάλογα με το μεγεθος φωτογραφιών που τυπώνεις πιο συχνά, και να έχουν στην ακρη στόμιο για να τα αδειάζεις πιο εύκολα!





ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΣΤΕΓΝΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ


Για τύπωμα φωτογραφίας

1. εκτυπωτή B&W με φακό 50αρη και διαφραγμα όσο θές πιο μικρό. οι καλοί ξεκινάναι απο 2.8
επισης να έχει φορέα φίλμ 35μμ και απο πάνω θηκούλα για φίλτρα που αγοράζεις χωριστά.

2. εκτυπωτικά φίλτρα διαβάθμισης της αντίθεσης

3. χρονοδιακόπτη έκθεσης φωτός.

4.φωτοτράπεζα για οπτικό έλεγχο των αρνητικών .

5. κοπτικός μηχανισμός των φωτογραφιών ή ψαλίδι.

6.φάκελοι με ειδικές θήκες αρχειοθέτησης των αρνητικών και κοντάκτ (δειγμάτων).

7. σάκος αλλαγής φίλμ.

8.αποθηκευτικός χώρος για ανεκφώτιστα χαρτιά.


9. ανοιχτήρι για το φιλμ.


                                                            








10. πλαίσιο εκτύπωσηςφωτογραφίας (μαρζέρ)


ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ-ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ Νο1 (τανκ και εξωλκεας )Αν το φιλμ είναι εμπορίου , θα χρειαστούμε ένα ανοιχτήρι  


ή έναν εξωλκέα (γλώσσα) ή μια τανάλια.
Αν το φιλμ είναι «γεμισμένο» από μας , δεν θα χρειαστούμε τίποτα από τα παραπάνω , αφού οι «κασέτες» (καρούλια) των φιλμ ανοίγουν και με το χέρι.
Προσωπικά , προτιμώ τη λύση του εξωλκεα , αφού αυτή η διαδικασία γίνεται με ηρεμία στο φως και όχι με άγχος στο σκοτάδι.
Βγάζω τις γλώσσες των φιλμ με τον εξωλκέα και κόβω το φιλμ «ίσια» , αφού είναι αδύνατον να περάσει το φιλμ μέσα στο καρούλι του τανκ αν δεν είναι κομμένο ίσια.

Εναλλακτικά , μπορούμε να ανοίξουμε τις κασέτες μέσα στο σκοτάδι , χρησιμοποιώντας το ειδικό ανοιχτήρι (ακριβώς σαν το ανοιχτήρι για τις μπύρες) , ή ακόμη και μια απλή τανάλια.
Όμως , η διαδικασία αυτή θα πρέπει να γίνει στο σκοτάδι και το χειρότερο είναι πως θα πρέπει να κόψουμε μετά το φιλμ , στο σκοτάδι επίσης.

Θα χρειαστούμε ένα τανκ.
Εδώ προτείνω Jobo και μόνο Jobo.
Το καλό με τη σειρά της Jobo 15xx , είναι πως μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους.
Αγοράζοντας δηλαδή μια προέκταση , μπορείτε να επεκτείνετε το τανκ και να εμφανίσετε όσα φιλμ θέλετε. 




 
.








Σε ένα τανκ που χωράει 2 φιλμ , πρέπει πάντα να εμφανίζουμε 2 φιλμ. Δεν είναι σωστό να αγοράζουμε μεγάλα τανκ και μετά να εμφανίζουμε ένα φιλμάκι.
Αυτό ισχύει γιατί ο κατασκευαστής του τανκ έχει υπολογίσει πως όλες οι κινήσεις των υγρών θα βασίζονται στο δεδομένο πως μέσα στο τανκ θα υπάρχουν 2 φιλμ.
Οι περιδινήσεις των υγρών είναι κάτι σημαντικό.
Αν πάντως είμαστε αναγκασμένοι να εμφανίσουμε ένα μόνο φιλμ σε ένα τανκ που χωράει 2 φιλμ , τότε θα πρέπει να θυμόμαστε πως πρέπει μέσα στο τανκ να βάλουμε και το δεύτερο σπιράλ και φυσικά να γεμίσουμε το τανκ με χημικά όπως ακριβώς θα κάναμε αν είχαμε 2 φιλμ.






ΜΕΓΕΘΥΝΤΗΡΑΣ










Αρχείο:EnlargingANegativeC1950.jpg
Omega D2 enlarger in 1950 or 1951











Αρχείο:Durst F60 Enlarger-a-RJP.jpg
Durst F60 Enlarger













Αρχείο:Enlarger-bogen.jpg


Enlarger-bogen













Αρχείο:Leitz Focomat IIc (top).JPG

Leitz Focomat IIc













Ο Μεγεθυντήρας ( enlarger) ή απλά εκτυπωτής φωτογραφιών είναι ένα ειδικός προβολέας φιλμ που χρησιμοποιείται για το τύπωμα φωτογραφιών. Οι μεγεθυντήρες αποτελούνται από μια κεφαλή όπου περιέχει ένα λαμπτήρα πυράκτωσης. Κάτω από την κεφαλή βρίσκεται ο φορέας φιλμ (όπου τοποθετείται το φιλμ) και ένας ειδικός φακός ο οποίος προβάλει μεγεθυμένη την εικόνα του φιλμ στο επίπεδο της βάσης. Στην βάση του μεγεθυντήρα τοποθετείται το φωτογραφικό χαρτί (φωτοευαίσθητη επιφάνεια). Προαιρετική είναι η χρήση του μαρζέρ - πλαισίου το οποίο συγκρατεί το φωτογραφικό χαρτί σταθερό και επίπεδο για να γίνει η εκφώτισή του. Το φως από την κεφαλή περνάει μέσα από τον φορέα φιλμ και με το φακό σχηματίζεται το είδωλο της εικόνας στην βάση.
Οι μεγεθυντήρες συνήθως χρησιμοποιούνται σε κατάλληλα διαμορφωμένα σκοτεινά δωμάτια που ονομάζονται σκοτεινοί θάλαμοι. Στην εμφάνιση φωτογραφιών μέσα στον σκοτεινό θάλαμο χρησιμοποιείται ο κόκκινος ή κίτρινος φωτισμός ο οποίος ονομάζεται φωτισμός ασφαλείας




















Αρχείο:Darkroom enlarger el.svg
σχέδιο μεγεθυντήρα-μέρη μεγεθυντήρα















Αρχείο:Enlarger lens board.jpg
φακός μεγεθυντήρα











Η εικόνα του φιλμ (αρνητικού ή έγχρωμης (θετικής) διαφάνειας) προβάλλεται μεγεθυμένη μέσω του φακού στην επίπεδη βάση του μεγεθυντήρα. Ο φακός του μεγεθυντήρα, εκτός από το δακτυλίδι εστίασης της εικόνας, έχει και το δακτυλίδι του διαφράγματος με το οποίο μπορούμε να επιλέξουμε το επιθυμητό άνοιγμα διαφράγματος (ένταση φωτός προβαλλόμενης εικόνας στην βάση). Αυξομειώνοντας το ύψος του φακού από την βάση αυξάνεται-μειώνεται το μέγεθος της μεγεθυμένης εικόνας. Η μέγιστη μεγέθυνση που μπορεί να επιτευχθεί εξαρτάται από την κατασκευή του μεγεθυντήρα και συγκεκριμένα το μέγιστο ύψος στο οποίο μπορεί να υψωθεί η κεφαλή-φακός. Όσο μεταβάλεται το μέγεθος της μεγένθυσης είναι απαραίτητο να γίνει νέα εστίαση του φακού. Κάποιοι νεότερης κατασκευής μεγεθυντήρες χρησιμοποιούν φακούς με την δυνατότητα αυτόματης εστίασης.








Αρχείο:Darkclocks.JPG

Ηλεκτρικός χρονοδιακόπτης: ο φωτογράφος επιλέγει τον χρόνο που θα ανάψει η λάμπα του μεγεθυντήρα.











Το χρόνος έκθεσης της μεγενθυμένης εικόνας στην φωτοευαίσθητη επιφάνεια (φωτογραφικό χαρτί) ελέγχεται από ένα ηλεκτρικό χρονοδιακόπτη όπου ο φωτογράφος επιλέγει τον επιθυμητό χρόνο που θα ανάψει η λάμπα. Ο χρόνος που η λάμπα του μεγεθυντήρα θα ανάψει είναι ο χρόνος που θα εκτεθεί η μεγεθυμένη εικόνα στο φωτογραφικό χαρτί. Ο ακριβής χρόνος έκθεσης βρίσκεται από τον φωτογράφο μετά από δοκιμές και είναι διαφορετικός για κάθε φωτογραφία. Ο φωτογράφος βρίσκει το βέλτιστο χρόνο έκθεσης κάνοντας δοκιμές με διαφορετικούς χρόνους έκθεσης σε ένα μικρό κομμάτι φωτογραφικού χαρτιού, το οποίο ονομάζεται δοκιμαστικό. Το φωτογραφικό χαρτί που έχει εκτεθεί στο φως μπορεί να εμφανιστεί αμέσως ή να τοποθετηθεί μέσα σε μια σκοτεινή συσκευασία για εμφάνιση αργότερα.




ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗ




ΚΟΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΥΝΤΗΡΑ Η ΤΟΥ ΜΑΡΖΕΡ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗ

















Αν ο μεγεθυντήρας μας δεν είναι πολύ σταθερός ή δεν στέκεται σε σταθερή βάση (αυτό που συμβαίνει πιο συχνά), υπάρχει περίπτωση να δονείται ή και να κουνηθεί κατά τη διάρκεια της εκφώτισης του χαρτιού. Η εκτύπωση τότε θα είναι ελαφρά θολή, χωρίς να μπορεί κανείς να ξεχωρίσει αν αυτό οφείλεται σε κακή εστίαση ή κούνημα της μηχανής κατά τη λήψη ή σε πρόβλημα της εκτύπωσης (μόνο μια δεύτερη, καλή εκτύπωση θα λύσει το μυστήριο). Αν ο μεγεθυντήρας είναι πάνω σε τραπέζι, μην το ακουμπάτε με κανένα μέρος του σώματός σας κατά την εκφώτιση. Αν το πάτωμα είναι ξύλινο στο σκοτεινό σας θάλαμο, μην περπατάτε γιατί οι δονήσεις μεταδίδονται πολύ εύκολα. Οι μεγάλοι χρόνοι έκθεσης αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του προβλήματος.




ΜΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΜΕΓΕΘΥΝΤΗΡΑ

 
aligning

Όταν εγκαθιστούμε τον μεγεθυντήρα μας, πρέπει να εξασφαλίσουμε πως το επίπεδο του αρνητικού, του φακού και του χαρτιού είναι απόλυτα παράλληλα (υπάρχει σχετική ρύθμιση στους περισσότερους μεγεθυντήρες). Αν δεν είναι έτσι, η εκφώτιση δεν θα είναι ομοιόμορφη, ούτε και η εστίαση θα μπορεί να είναι σωστή από τη μια άκρη της εκτύπωσης ως την άλλη.
Κάθε φωτογράφος οφείλει να τσεκάρει πότε πότε αν η παραλληλία αυτή δεν έχει διαταραχτεί (π.χ. από ένα χτύπημα ή τη μεταφορά του μεγεθυντήρα).










ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΑΝΑΠΟΔΑ


Αν βάλουμε το αρνητικό μας ανάποδα στο φορέα του μεγεθυντήρα, η εκτύπωση της εικόνας θα είναι ανεστραμμένη - σαν να βλέπαμε την εικόνα μέσα σε καθρέφτη - (εικ. 3). Στην περίπτωση αυτή, ξανατυπώνουμε τη φωτογραφία κανονικά. Αν δεν θέλουμε να ξανατυπώσουμε τη φωτογραφία, μπορούμε να την κρεμάσουμε σε ένα σημείο του σπιτιού όπου έχουμε καθρέφτη στον απέναντι τοίχο, και να φροντίζουμε να κοιτάνε όλοι τη φωτογραφία μέσα στον καθρέφτη και όχι απ’ ευθείας.











ΣΚΟΝΗ ΣΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ
dustfree
Όταν τοποθετούμε το αρνητικό μας στο μεγεθυντήρα για να το τυπώσουμε, οφείλουμε να το έχουμε καθαρίσει πολύ καλά από βρώμες και σκόνες. Όποιες σκόνες βρεθούν στο αρνητικό κατά την εκτύπωση θα αποτυπωθούν σαν λευκά στίγματα που κατόπιν θα μας κουράσουν αρκετά για να τα ρετουσάρουμε (εικ. 1).
Μία πολύ καλή λύση για την αποφυγή του προβλήματος είναι η χρήση πεπιεσμένου αέρα σε σπρέι ή ειδικού πινέλου με φούσκα που διώχνουν τη σκόνη. Καλά είναι και τα αντιστατικά βουρτσάκια, που όμως πρέπει να κρατάμε ευλαβικά καθαρά στο ειδικό κουτάκι τους.




















































1 σχόλιο:

  1. 20 χρονια μετα, ειπα να ξαναπιασω μηχανη. με βοηθησε η σελιδα σου. ευχαριστω

    ΑπάντησηΔιαγραφή